آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که مراحل تولید کنسرو ماهی به چه صورت است؟ کنسرو کردن یکی از روش‌های قدیمی و موثر برای حفظ مواد غذایی است و ماهی نیز از این قاعده مستثنی نیست. کنسروسازی نخستین بار توسط نیکولا آپر و به عنوان یکی از ابداعات ارتش فرانسه در سال 1810 آغاز شد. کنسروسازی باعث می‌شود تا میکروارگانیسم‌ها وارد قوطی نشوند و در آن تکثیر نیابند.
قوطی‌های کنسرو می‌توانند بزرگ، کوچک، دایره‌ای، بیضوی، مکعبی، پلاستیکی، شیشه‌ای، گالوانیزه یا آلومینیومی باشند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به فرآیند تولید کنسرو ماهی بپردازیم و به سوالات شما در مورد راه‌اندازی یک خط تولید پاسخ دهیم. با ما همراه باشید تا با مراحل مختلف تولید این محصول پرطرفدار آشنا شوید.
ماهی فروشی آنلاین رهنما علاوه بر فروش کنسرو ماهی، فروش آنلاین انواع ماهی و محصولات دریایی تازه را نیز ارائه می‌دهد. مشتریان می‌توانند به صورت آنلاین سفارش خود را ثبت کرده و محصولات مورد نظر خود را با کیفیت بالا و در کوتاه‌ترین زمان ممکن دریافت کنند. رهنما با ارائه تنوع محصولات، قیمت مناسب و خدمات پس از فروش خوب، تجربه خریدی لذت‌بخش را برای مشتریان خود فراهم می‌کند.
مراحل تولید کنسرو ماهی
1-آماده سازی ماهی
آماده سازی اولین گام فرآیند تولید کنسرو ماهی به شمار می‌رود. ابتدا ماهی‌های صید شده به سردخانه منتقل می‌گردد و در هنگام تولید به اندازه مورد نظر ماهی از سردخانه خارج شده و پس از یخ زدایی به خط تولید انتقال داده خواهد شد. البته برخی از شرکت‌ها ماهی تازه را به صورت مستقیم تولید می‌کنند.
ماهی‌ها پیش از تولید وارد مرحله شستشو شده و با فشار آب آلودگی‌های آن از بین می‌رود. ماهی‌های درشت با استفاده از فرچه و نیروی انسانی تمیز می‌شوند و مراحل تمیز کردن ماهی‌های ریز در دستگاه‌های مخصوص صورت می‌گیرد.
مرحله جداسازی یکی از مهم‌ترین مراحل تولید کنسرو ماهی به شمار می‌رود. در این مرحله ابتدا سر ماهی با استفاده از دستگاه و یا نیروی انسانی جدا می‌گردد. پس از آن نوبت به تخلیه شکم ماهی می‌رسد. در این مرحله تمامی ضایعات بدن ماهی از آن خارج شده و تنها گوشت‌های مفید آن باقی می‌ماند. پس از آن مجدد ماهی در مرحله شستشو قرار می‌گیرد. با توجه به این که ماهی فسادپذیری بالایی دارد، پس از طی این مرحله باید سریع ماهی‌ها وارد خط تولید شوند.
مطالعه بیشتر: خرید غذاهای دریایی کنسرو شده
2-پخت اولیه
از دیگر مراحل فرایند تولید کنسرو ماهی پخت اولیه است. پس از طی مراحل بالا نوبت به پخت اولیه ماهی می‌رسد. پخت اولیه ماهی در سه مرحله پخت مرطوب، پخت تحت فشار بخار آب، پخت در روغن و پخت در هوای داغ یا حرارت خشک صورت می‌گیرد.
پخت اولیه ماهی کمک می‌کند که استخوان ماهی‌ها بهتر جدا شده و قوام گوشت نیز افزایش یابد و بتوان بهتر آن را در داخل قوطی قرار داد. انتخاب هر یک از روش‌های پخت اولیه به نوع ماهی و نوع کنسرو نهایی بستگی دارد. به عنوان مثال برای تولید کنسرو ماهی دودی، ماهی را در محفظه دودخانه قرار می‌دهند.
3-پر کردن قوطی
پس از طی فرایند تولید آماده‌سازی و پخت اولیه ماهی، باید قوطی پر شود. در این مرحله باید گوشت حاضر شده در داخل قوطی قرار گیرد. این قوطی بر اساس نوع ماهی و اندازه سفارش شده تفاوت دارد. البته قوطی‌ها پیش از استفاده شستشو داده شده تا تمامی آلودگی‌های احتمالی آن از بین برود. پس از طی این مرحله روغن و آب نمک به صورت داغ به داخل قوطی تزریق می‌شود.
4-هواگیری
پیش از بسته شدن در قوطی کنسرو ماهی، باید مرحله هواگیری صورت گیرد. برای این کار پیش از مرحله درب بندی یک خلاء جزئی به وجود می‌آید. این خلاء نه تنها از بروز آسیب به درزهای موجود جلوگیری می‌کند، بلکه شناسایی قوطی‌های متورم را برای افراد آسان‌تر می‌کند. قوطی‌هایی که در دو انتهای آن خلاء وجود دارد پس از مرحله اتوکلاو و سرد نمودن قوطی، کمی فرو رفتگی در آن به وجود می‌آید. بنابراین شناسایی قوطی‌های متورم و باد کرده آسان‌تر شده و مورد آزمایش و بررسی قرار می‌گیرد.
پس از طی خروج قوطی کنسرو از مرحله خلاء به سرعت دربندی انجام می‌پذیرد تا فضای خلاء به وجود آمده از بین نرود.
4-درب بندی قوطی
مرحله درب بندی قوطی یکی از مهم‌ترین فرآیندهای تولید کنسرو ماهی است که نیاز به دقت و وسواس بالایی دارد زیرا در صورتی که درب قوطی به خوبی بسته نشود فاسد شده و آلودگی وارد کنسرو خواهد شد. برای این کار درب فلزی با استفاده از دستگاه پرس بر روی بدنه قرار می‌گیرد. برای ایجاد اطمینان بیشتر از اتصال درب قوطی با بدنه با استفاده از نوعی لاک به نام ماستیک محل اتصال درب را کاملاً می‌پوشانند.
در انتها نیز قوطی‌ها در داخل دستگاه شستشو با استفاده از فشار آب داغ به صورت کامل پاکسازی می‌شود. در این حالت روغن و سایر املاح چسبیده به قوطی از آن جدا شده و برای مرحله بعدی آماده خواهد شد.
5-اتوکلاو کردن
از دیگر فرایند تولید کنسرو ماهی می‌توان به اتوکلاو کردن اشاره کرد. اتوکلاو کردن تا هنگامی که آنزیم‌ها و باکتری‌ها از بین رود، ادامه پیدا می‌کند. درجه حرارت و زمان مورد نیاز جهت غیرفعال نمودن باکتری‌ها بالاتر از حدی است که جهت غیر فعال کردن آنزیم‌ها و پختن ماهی لازم است. در اتوکلاو این کار توسط حرارت فشار بخار آب انجام می‌پذیرد.
مدت زمان ماندگاری قوطی‌ها بر اساس فشار کلاو و درجه حرارت به عواملی از جمله اسیدیته محتویات قوطی، اندازه قوطی، ترکیبات شیمیایی درون قوطی، جنس قوطی، میزان بار آلودگی و … بستگی دارد.
اتوکلاو بدین صورت عمل می‌کند که قوطی‌ها پس از طی فرایند درب بندی و شستشو وارد سبدهای مشبک شده و با استفاده از جرثقیل به درون اتوکلاو انتقال داده می‌شود. بعد از بستن درب اتوکلاو، با فشار بالا بخار آب گرم به درون دستگاه تزریق می‌گردد.
6-خنک سازی و خشک کردن
پس از طی مراحل بالا باید به خوبی سطح خارجی بسته‌ها تمیز شده و سریع سرد شوند. زیرا حرارت بالای کنسرو ماهی به مدت طولانی ارزش غذایی آن را کاهش می‌دهد و از کیفیت آن می‌کاهد. در انتها نیز قوطی باید کد گذاری گردد. برای این کار جت پرینتر مورد استفاده قرار می‌گیرد تا آسیبی به بدنه قوطی وارد نشود.
در این بخش فرآیند تولید کنسرو ماهی به پایان می‌رسد و کنسرو تولید شده 10 الی 15 روز در انبارهای مخصوص قرنطینه نگهداری می‌شود تا در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های فساد، نشت و یا هر مشکل دیگری، پیش از ارسال قوطی‌های خراب جداسازی گردد. با این کار کنسرو ماهی وارد شده به بازار کاملاً سالم و باکیفیت است و هیچ آسیبی به سلامتی افراد وارد نخواهد کرد.
